Yazımızın birinci bölümünde Ulaştırma alt yapısının Karadeniz Bölgesindeki ekonomik gelişmeye etkisinden bahsetmiştik, bu bölümde ise Karadeniz Bölgesindeki Ulaştırma Altyasını inceleyeceğiz.
Deniz Ulaştırması :
Doğu Karadeniz Bölgesinin önemli limanları Samsun, Trabzon, Rize, Hopa, Giresun ve Ordu’dur. Bu limanlar konvansiyonel olarak planlanmış olup, kendi bölge iç denizlerinde hizmet vermektedirler.
Kapasitelerinin altında çalışan bölge limanlarından, geçmişe kıyaslandığında yük miktarı oldukça gerilemiş durumdadır. Son yıllarda Karadeniz Bölgesi’nde ticarette büyük bir canlılık gözlenmektedir. Başta TRACECA olmak üzere uluslararası ulaştırma koridorlarının oluşturulması ile Doğu Karadeniz Limanlarımız transit ticaret açısından büyük önem kazanmıştır. Geçmişte İran-Irak Savaşı boyunca bölge limanları konjonktürel olarak transit ticaret açısından altın çağlarını yaşamışlar fakat savaş boyunca gerek limanlarda gerekse kara taşıması sırasında yaşanan olumsuz gelişmeler ve limanların giderek talebi karşılayamamaları nedeniyle limanlardaki transit trafik giderek azalmıştır
Karayolu Ulaştırması :
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde doğu-batı doğrultusunda kıyı boyunca uzanan yol, ulaşım ağının belkemiğini oluşturmaktadır. Kıyı şeridine paralel uzanan dağ sıraları Kuzey-güney istikametinde geçişi önemli ölçüde sınırlandırmaktadır. Bu istikametteki dikey ulaşım bağlantılarının kapasitelerinin artırılması bölgenin dengeli kalkınmasına katkı sağlayacaktır.
Bölge limanlarının karayolu bağlantısını güçlendirecek en önemli proje 542 kilometrelik Karadeniz Sahil Yolu’dur. Sahil Yolu Samsun’dan Sarp’a kadar, 6 il, 63 ilçe, 17 bucak merkezi, 9 liman, 3 havaalanı ve bir çok yerleşim birimine hizmet verecektir. Diğer taraftan bu proje, kıyı şeridinin büyük oranda tahrip edilmesine neden olmuş, Karadeniz insanının deniz ile bağlantısını büyük oranda kestiği ve çevre üzerinde telafisi mümkün olmayan etkiler bıraktığı da ortadadır.
Demiryolu Ulaştırması :
Bölgenin Samsun dışında komşu bölgelerle demiryolu bağlantısı bulunmamaktadır. Yapılması planlanan Kars-Tiflis, Hopa-Sarp-Batum ve Trabzon-Erzincan demiryolu projeleri bölgedeki limanlarının iç deniz bağlantıları açısından çok önemlidir. Bölgeyle iç kesimler arasında yukarıda söz edilen demiryolu bağlantılarının gerçekleştirilmesi halinde Trabzon Limanı, Erzincan üzerinden Orta Asya ve Ortadoğu’ya bağlanabilecek ayrıca, Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında bölgede üretilecek tarımsal malların kara ve demiryolu ile BDT ülkelerine yönelik olarak Karadeniz’e ulaştırılması sağlanacaktır.
Havayolu Ulaştırması :
Doğu Karadeniz Bölgesindeki şehirler içinde sadece Samsun, Ordu-Giresun ve Trabzon’da havaalanı bulunmaktadır. Yolcu ve uçak sayısı bakımından Trabzon Havaalanı Türkiye’nin doğusundaki en büyük havaalanıdır. Bölgenin, ülkenin gelişmiş yörelerine uzak olması nedeniyle hava yolculuğu için talep oldukça fazladır. Bu durum, bölgede başka bir havaalanına ihtiyaç duyulmasına yol açmaktadır. Bu anlamda Rize-Artvin Havaalanı şuan yapım aşamasındadır.
Son günlerde Gürcistan’daki Batum havaalanını da içeren, komşu bölge ve ülkelerle bağlantılı bir yerel hava hizmetleri ağı kurulması gündemdedir.