Geçtiğimiz günlerde Halk TV’de katıldığım “Yazı İşleri” programında, liselere giriş sistemindeki eksiklikleri dile getirmiştim.

Hem usulden hem de esastan yeni sistemin sorunlu olduğunu örneklerle açıkladım. Haziran ayına kadar sistem üzerinde yeni düzenlemelerin olabileceğine değindim.

Bakanlık sistemi alel acele olarak açıkladı. Kervan yolda düzelir mantığı ile hareket edecektir demiştim.

Gelişmeler haklılığımı göstermektedir.

Liselere giriş sistemi üzerinde ilk açıklanmasından bugüne bakanlık tarafından yeni revizeler(düzenlemeler) yapılmıştır.

Daha da yapılacaktır…

Sisteme yönelik eksiklikler olarak televizyonda şu tespitlerde bulunmuştum. Bakan İsmet Yılmaz’ın liseleri “nitelikli” ve “niteliksiz” olarak sınıflandırmasının yanlışlığını ifade ettim.

Bugünkü sisteme gidişatın ilk adımının 4+4+4 sistemi ile atıldığını, bu sistem sonrası İmam Hatip Ortaokullarının açıldığını ve yaygınlaştırıldığını söyledim. Liselere girişte artık iki tip okul var, birisi normal ortaokullar, diğeri ise İmam Hatip Ortaokulları olduğunu da dile getirdim.

Yeni sistemin İmam Hatip Ortaokullardan mezun olan öğrencilerin TEOG sınavlarında olası başarısızlığını ortadan kaldırmak ve bakanın “niteliksiz okul” olarak ifade ettiği sınavsız girilecek okullara yerleşmelerini kolaylaştırmak istendiğini anlattım. Bu okullara okul başarısına göre yerleştirme yapılmasının da planı kolaylaştıracağını ifade ettim.

Ayrıca eğitim bölgeleri uygulamasının yaratacağı sorunlar üzerinde durdum. Pek çok ilçede tercih edilebilecek 5(beş) okulun olmayacağını, bunu aşmak için komşu ilçelerden tercihler yapılacağını ve bu durumda da “eve en yakın okula yerleştirme” söyleminin gerçekleşemeyeceğini dile getirdim.

Aynı durum beldeler ve köylerdeki ortaokullar içinde sorun yaratacaktır.

60 soru üzerinden sağlıklı bir ölçme ve değerlendirme olamayacağını da dile getirdim.

Bakan İsmet Yılmaz’ın sınavla öğrenci alacak olan “nitelikli okul” kontenjanlarının 120 bin kişi olduğunu, sınava en çok 150 bin öğrenci girer açıklamasının gerçeği ifade etmediğini söyledim.

Gerekçe olarak da; her velinin çocuğunun daha iyi bir eğitim alması için çaba harcayacağını, bunun için “nitelikli okul” öğrencisi olması için ya dershanelerin kapısını çalacağını ya da özel derse yöneleceğini dile getirdim. Talep mutlaka arz yaratacaktır…

Bunun sonucu olarak Haziran ayının ilk hafta sonunda yapılacak sınava, bakanın düşündüğü kadar değil çok daha fazla öğrencinin katılacağını, bu sayının 500-600 bin civarında olacağını ifade ettim.

Yine Bakan Yılmaz’ın sınava girenler “nitelikli okul” tercih edecekler. Sınava girmeyenlerde diğer okullardan tercih yapacaklar açıklamasının yaratacağı sorunlara da değindim.

Bakanın açıklamasına göre sınava giren öğrenciler beş “nitelikli” okul tercihi yapacaklar. Girmeyenler de adreslerine yakın beş “niteliksiz “ okul tercih edecekler. Sonuçlar aynı gün açıklanacak…

Birlikte tercih ve birlikte sonuç açıklamanın yaratacağı sorunlara işaret ettim.

Şu soruyu sordum.

Sekizinci sınıflarda okuyan toplam öğrenci sayımız 1.300 bin civarındadır. Nitelikli okul” tercih edebilmek için örneğin 600 bin öğrenci sınava girmiş olsun.  Geriye kalan öğrenci sayısı 700 bin kişidir.

600 bin öğrenci puanına göre beş nitelikli okul” tercih edecekler. Geriye kalan öğrenciler ise adreslerine yakın beş “niteliksiz okul” tercihi yapacaklar.

Yerleştirme sonuçları aynı gün açıklanacak.

“Nitelikli okul” kontenjanı toplam olarak 120 bin olduğuna göre bu okulu tercih edenlerden 480 bin öğrenci yerleştirilememiş olacak ve boşta kalacaklar.

Bunlar için ne tür bir yerleştirme yapılacağı sistem açıklanırken planlanmamıştı. Çünkü Bakan dile getirmedi.

Bu 480 bin öğrenci için iki yol kalıyordu. Ya açık lise ya da sınavla öğrenci almayan özel liseler…

Bu öğrencilere “niteliksiz okullarda” boş kalacak kontenjanlar için ek yerleştirme konusu düşünülmelidir diye sistemdeki açığı dile getirmiştim.

Bu düzenleme yapılsa dahi adrese yakın okullarda boş kontenjan kalmama ihtimali de olabilirdi! Bu da yeni sistemin özüne aykırı sonuçlar yaratacaktır!

***

Bu ve diğer bazı eksiklikleri dile getirdim. Özellikle de sınava girerek tercih yapan öğrencilerden, 120 bin kontenjana yerleşemeyenlerin sorunu net olarak ilk defa dile getirilmişti…

Sistem bir soruna daha açıktır.

Sınava giren ama istediği puanı alamayan öğrenciler, tıpkı üniversite tercihleri gibi “nitelikli okul” öğrencisi olabilmek için yaşadığı yerden uzak yerlerden okul tercih etmeyi düşüneceklerdir.

Onlar için “nitelikli okulların” bu seneki taban puanları tercihlerine yol gösterici olacaktır. Ayrıca doğu ve güneydoğu bölgelerinde ağırlıklı olmak üzere pek çok küçük ilçede öğrencinin evine yakın tercih edebileceği 5(beş) okul olmayacağı için bu öğrencilerde evlerine yakın okula yerleşemeyeceklerdir!

Örneğin Giresun Espiye ve Çanakçı ilçeleri Görele ile aynı eğitim bölgesi olacak. Yağlıdere ve Güce ilçeleri Espiye ile aynı eğitim bölgesi içinde yer alacak, Çamoluk, Alucra ve Şebinkarahisar da aynı eğitim bölgesi olmaları beklenmektedir.

Eğitim bölgelerinin farklı eğitim kalitesinde olmaları nedeniyle, öğrencilerin fırsat eşitliği ve eğitim hakkı açısından sorunlar ortaya çıkacaktır. Bu nedenle mayıs ayına kadar sistem üzerinde pek çok düzenleme yapılması beklenmektedir…

Yani kervan yolda düzelecektir…

***

Bu açıklamalarımdan 4 gün sonra Başbakan Yıldırım bir açıklama yaptı. “Bazıları kafa karıştırıyorlar. Ben ne dersem siz ona inanın. Herkes evine en yakın okula yerleşecektir” dedi.

Pek çok telefon ve ileti aldım.

‘Sana cevap veriyor’ diyorlardı.

Oysa ben açıklanan sistem üzerinden açıkları dile getirmiştim.

Nitekim Başbakan Yıldırım’ın açıklamasından beş gün sonra Milli Eğitim Müsteşarı yeni bir açıklama yaptı.

Bu kez yolda kervana yeni bir düzenleme yapılmıştı!

Dedi ki müsteşar, “sınava giren öğrencilere ve girmeyenlere Temmuz ayında e-okul üzerinde tercih ekranı açılacak. Sınava girmeyenler adreslerine yakın 5 okul tercih edecekler. Sınava girenler ise sınav puanlarına göre 5 okul tercih edecekler. Şayet sınav puanı ile bir okula yerleşemeyeceğini düşünüyorsa o öğrencilere ayrıca okul puanları ile adreslerine yakın 5 okul daha tercih hakkı e okul üzerinden verilecek.”

Bu bir çözüm oldu. Ancak ‘eşitlik ilkesine’ aykırı bir durum var. Bazı öğrencilere 5 tercih hakkı, bazılarına ise 5+5 olmak üzere 10 tercih hakkı tanınmaktadır.

Fakat sistem bu hali ile yine yeterli değildir.

Mayıs ayına kadar yeni düzenlemeleri göreceğiz.

Özellikle kontenjanları artırmak için bazı Anadolu Liseleri ve İmam Hatip Okulları Proje Okulları kapsamına alınacaktır. “Nitelikli okul” kontenjanları 120 binden 150 binlere çıkarılacaktır.

Bu da tam anlamıyla çözüm olmayacaktır.

Sistem, pek çok sorunu ve açığı barındırmaktadır…  Tercih dönemin başladığında ve yerleştirme sonuçları açıklandığında bu sorunları daha net olarak göreceğiz.