T.C. DEVLETİNİN KURULMASI

T.C. DEVLETİNİN KURULMASI

 

Osmanlı müttefik olduğu devletler yenilince daha fazla kan ve gözyaşı akmaması için; yenilgiyi kabul etti. İhtilaf devletleri bizim topraklarımızı kendi aralarında paylaşmak için; 30 ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros mütarekesi anlaşmasına göre işgal etmek için harekete geçtiler.

Mütarekeden sonra ilk işgal o günkü başkent olan İstanbul olmalıydı onun içinde Çanakkale boğazını geçip Marmara ya giren İngiliz, Fransız, İtalyan güçleri İstanbul’u işgal etti. Padişah sadrazam İzzet paşayı azletti yerine Tevfik paşayı atadı.

Yenilgiyi kabul eden ülkemizin orduları lav edilmiştir. Yıldırım orduları baş komutanı Mustafa Kemal paşa cepheden İstanbul’a dönmüştü ve Ülkenin durumunu Padişaha anlatmış, mutlaka bir çare düşünülmesi gerektiğini söylemişti.

İhtilaf devletleri kendi aralarında ülkemizi paylaşırken ülkemiz içinde bulunan Rum ve Ermenilere silah verip ülkemiz içinde ayaklanmalarını ve onlarında pay almalarını telkin ediyorlardı. İngilizler Musul ve Diyarbakır, Fransızlar Adana, Maraş ve Gaziantep’i işgal etmişti. Doğuda Ermeniler Karadeniz bölgesinde Rumlar ayaklanmış ve haklımıza çile ve azap ediyordu.

İşgalden yaklaşık 8 ay sonra padişah Mustafa Kemali ordu müfettişi olarak  Anadolu’ya bazı yetkilerle donatıp gönderdi. 19 Mayıs 1919 yılında çetin deniz yolculuğundan sonra Samsun’a çıktı. Bunu duyan eski komutanlar ve bölge halkı büyük sevinç gösterisi yapıp Mustafa Kemale bağlılık telgrafı çekiyordu. 22 Haziran 1919 Amasya’ya geçmiş ve Valilere ve Kolordu komutanlarına gizli bir genelge göndermiş bu genelgede vatanın bütünlüğü ve Milletin bağımsızlığı için; 10 Temmuz 1919 da Erzurum’da şark vilayetleri adına kongre toplayacağını duyurdu. 23 Temmuzda Erzurum’da toplanan kongrede Vatanın bir bütün olduğunu ve parçalanmayacağını gerekiyorsa kurtuluş savaşı verilmesi gerektiği yönünde karar alındı.

Mebusu meclisin hemen toplanması için temaslar kuruldu ve bu temsil meclisinin başına Mustafa Kemal getirildi. Bu hareketi duyan İstanbul hükümeti bazı tedbirler almak için harekete geçti. Fakat pek başarı sağlayamadı, bunun üzerine İstanbul hükümeti istifa etti ve yerine Padişah Ali Rıza hükümetini kurdu. Bu hükümet Mustafa Kemalle temasa geçti ve buluşma sağlandı bu buluşmada Meçlisi Mebusun İstanbul’da toplanmasının güvenli olmayacağı yönünde karar alındı. İhtilaf devletlerinin baskısı neticesinde bu karar iptal edildi Padişah tarafından.

Mustafa Kemal 27 Aralık 1919 tarihinde Ankara’ya geldi, İstanbul bulunan Ali Rıza hükümetinin meclisi artık karar alamaz haldeydi Sinop mebusu Rıza Nur bey söz aldı ve tutuklama ve kanunsuz hareketler yüzünden bu meclisin artık İstanbul’da toplanamayacağını söyledi oy birliği ile karar alındı. Bunu duyan Mustafa Kemal tüm meclis üyelerine telgraf çekti Ankara’da meclisin toplanmasını ve ülkenin birliği için nelerin yapılması gerektiğini görüşmek üzere toplanalım dedi. 12 maddelik bir genelge yayınladı toplanacak meclisin kurucu meclis olacağını belirtti. Bu genelge üzerine seçimler birkaç vilayet dışında yapıldı. 23 Nisan 1920 de meclisin açılmasına karar verildi. 21 nisan 1920 tarihinde kolordulara, illere, belediyelere ve müdafaa-i hukuk cemiyetine 5 maddelik bir bildiri gönderildi.

1-Tanrının yardımı ile 23 nisan 1920cüma günü, cuma namazından sonra Ankara’da Büyük Millet meclisi açılacak

2-Hacı Bayram Veli caminde Cuma namazı kılındıktan sonra sancak-ı şerif alınarak Meclise gelinecek dua okunup kurban kesilecektir.

3-Günün kutsallığını pekiştirmek için bugünden itibaren kuran okunacak Vali beyin tertibi ile Cuma namazı sonrası Meclisin önünde okunan hatim duası bitirilecek.

4-Yurdun her köşesinde hatim-i şerifler okunacak Cuma namazından sonra minarelerden sela verilecek Halife ve Padişah hazretlerinin biran önce kurtulmaları ve mutlu olmaları için dua edilecek Meclis açıldıktan sonra her Cuma namazdan önce Mevlidi şerif okunacak.

5-Bu bildirinin yayılması için askeri birliklerden en ücra köylere kadar bu bildiri asılıp duyurulacak basılıp parasız dağıtılacak.

Ankara’da büyük bir kalabalık Meclisin açılmasını bekliyordu, 23 nisan 1920 de Cuma günü en yaşlı mebus Sinop millet vekili Şerif beyin başkanlığında toplandı. Batum dahil 66 ilden 388 vekil seçilmişti. Duygusal ve Milli konuşmasının arkasından Ankara millet vekili Mustafa Kemal söz aldı ve bu meclisin ülkenin kurtulması için her türlü tedbiri almaya ve ülkemizi kurtarmaya yetkili olduğunu söyledi. Heyecanlı konuşmanın arkasından kapalı oturumda ülkemizin birliği ve kurtulması için çalışmalar başladı.

Sosyal Medyada Paylaşın:

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?