Merhaba sevgili dostlar,

Merhaba değerli canlar,

Üst başlıktan da anlaşıldığı gibi;

Bugünkü sohbetimiz; Kooperatifçilik üzerine olacak…

Diyeceksiniz ki;

“O da nereden aklına geldi?”

Yanıtını hemen söyleyeyim;

Çalışma masamın bir tarafında ‘önemli gün ve haftalar’ çizelgesine baktım da ’21 Aralık’ gününü ‘Kooperatifçilik Günün’ gördüm…

Ve kendi-kendime şöyle düşündüm;

“Bir zamanlar üretim ve tüketim kooperatifleri vardı…

Ve bu ‘birlikteliğin’ çatısı olan Kooperatifçilik konusunda da en çok o yörenin ileri gelen çıkarcıları rahatsız olurlardı…

Hatta ve hatta rahatsızlıklarını o kadar ileri taşırlardı ki;

İster, üretici kooperatifi olsun, ister tüketici kooperatifi kurmaya kalkışanları ‘komünistlikle’ suçlarlardı…

Kendilerince haklı olup, suçlamak zorundaydılar;

Çünkü aracı-tefeci pozisyonundaysa, çıkarına çomak sokuluyordu…

Karaborsacı veya faizciyse ‘kooperatifçilik’ onun kurulu düzenini bozuyordu…

Şimdi sizde haklı olarak diyeceksiniz ki;

“Diyelim ki, kooperatifçilik varken aracılar-tefeciler, karaborsacılar ve faizciler ortadan kalktı da, daha sonra bir yolunu bulup ve hem de modernize edilmiş bir şekilde yeniden hortlamadı mı?

Örneğin bu toplum renkli reklamlarla;

Hızlı bir şekilde tüketim kültürünün içinde yer almadı mı?

Mahalle Bakkalını küçümseyip, büyük alışveriş merkezleri olan AVM denilen yerlere koşmadı mı?

Hızlı bir şekilde ‘kredi kartı’ kullanma modasına ayak uydurup;

Bir zamanlar ‘iki ayaklı’ faizciye verdiği faizi bu kez bankalara ve AVM gibi büyük Marketlere ödemek zorunda kalmadı mı?

Kendi yerli üretim biçimimizden vazgeçip;

Dışarıdan satın alacağımız ürünler için yandaş aracılar, tefeciler ve ihaleciler ortaya çıkarmadık mı?

Kooperatifçiliğin tarihçesine şöyle kısaca bir baktım da;

Bundan tam 160 yıl önceye dayanıyor…

Yani, Osmanlının (anarşist valisi) Mithat Paşa, Niş valisiyken yönettiği halkı, aracılardan, tefecilerden ve faizcilerden kurtarmak için 1863 yılında ‘Memleket Sandığı’ bünyesinde Kooperatif kuruyor…

Cumhuriyet kurulur-kurulmaz;

Mustafa Kemal Atatürk, bir an önce ‘Kooperatif’ örgütlenmesinin önemini öne çıkarıyor…

1925 yılında;

Ankara’daki memurların aylıklarına yarım maaş ikramiye vererek ‘Ankara Memurlar Tüketim Kooperatifini’ kurduruyor…

1929 yılında;

Zirai Kredi Kooperatifleri kanunun çıkartıyor…

Ve bu kanun çıkar-çıkmazda;

Türkiye de ilk ‘Tarım Kredi Kooperatifi’ Giresun Bulancak’ta kuruluyor…

Daha sonra yaygınlaşıyor;

1929 yılı içerisinde bu sayı 191’i buluyor…

Aracılar-tefeciler rahatsız olsa da, kooperatifçilik öylesine hızlı yayılmaya başlıyor ki;

Bu sayı 1935 yılında 677’yi…

Ve 1937 yılında Kooperatiflere üye sayısı 40 bini buluyor…

TBMM’nin 1937 yılı açılış konuşmasında Mustafa Kemal Atatürk şu konuşmayı yapıyor;

“Önümüzdeki yıl içerisinde, fındık başta olmak üzere diğer belli başlı ürünlerimizi de ilgilendiren ‘Birlikler’ kurulmalıdır.” diyor..

Ve aradan bir yıl geçiyor;

Fındık üreticilerinin emeğini ve gücünü bir araya toplamak için Fiskobirlik kuruluyor…

(Sonrası ve akıbeti sizlerce de malum!!)

Geçelim…

Ve şöyle özetleyelim;

Kooperatifçiliğin türü ne olursa olsun ‘birliktelik’ demektir..

Yani, ezilen ve sömürülen tabakanın sömürüye tabi olmaması için örgütlenmesidir…

Ve bu örgütlenmeden en çok rahatsız olanlarda;

Sömürüsünü ve asalak geçinmesini sürdürmek isteyenlerdir…

Ve bu sistemin sürmesini isteyenler de, arkalarını onlara yaslayan yönetsel egemen güçlerdir…

Tekerlerine çomak sokulmasını istemeyenlerdir!

Hani işlerine gelince;

“Ayın gemideyiz” derler ya…

Bu söz tamamen aldatmaca ve çok ucuz bir hikayedir…

Üstelik bunları anlamak o kadarda zor değil;

Tabandakilerin her türlü örgütlenmesine ve dayanışmasına karşı çıkarken, kendi aralarında yaptıkları örgütlenmeyi ve dayanışmayı görmek yeter de artar bile…

Tabi görülmek istenirse…

Hoş kalın,

Hoşça kalın,

Tekrar görüşmek üzere…