Hayat Boyu Eğitim ve Kişisel Gelişim Derneği ve Yöntem Araştırma’nın Kayıtlı istihdamı teşvik etmek amacıyla “Kayıtsız istihdama, temizlik işçisi kadınların sigortasız ev hizmetlerinde çalıştırılmasına, emeğin sömürülmesine HAYIR!” diyen “KADIN”IN ADI YOK” projesi ile Sosyal Baykuş dalında Gümüş Baykuş Ödülü’nü kazandı.
Bu günkü röportaj konuğumuz Hayat Boyu Eğitim ve Kişisel Gelişim Derneği (HEGEM) başkanı ve aynı zamanda Giresun Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Rahman Çakır. Hocam merhaba.
ÖDÜL ALDIĞINIZ BU PROJE NASIL GELİŞTİ? BU PROJEYE NE KADAR EMEK HARCADINIZ?
Dernek olarak ilimiz ve bölgemizde proje kültürünü geliştirmek için çalışmalar yapıyoruz; Bu bağlamda;
Sosyal Sorumluluk projeleri geliştirip uyguluyoruz.
Sosyal sorumluluk, bireyin içinde yaşadığı toplumda gözlemlediği sorunların çözümüne katkıda bulunmasıdır. Bu katkı, ayni ve maddi katkılar olabileceği gibi gönüllü faaliyetlere katkı sağlayarak da olabilir.
Kayıtlı istihdamın teşviki -2 adlı proje çağrısı vardı. Arkadaşlarla toplanıp buraya proje yazalım dedik ve bu projeyi yazdık.
Amacımız ev hizmetlerinde kayıtsız ve güvencesiz çalışan kadınların devletin sağladığı imkânlardan yararlanarak kayıt altına alınmalarını sağlamaktı.
Temizlik; kadınların görünmeyen emeğinin görünen yüzüdür.
Bu kadınların, % 97’si kayıtsız, güvencesiz haklardan yoksun çalışmaktadırlar.
Bu toplumsal sorunun çözümüne katkı sağlamak için bu projeyi yazdık ve uyguladık.
Projenin kısa künyesi şöyledir.
Projenin Adı : Modern Köleliğe Son
Başvuru Tarihi : 11.10.2013
Sözleşme Tarihi : 25.05.2016
Uygulama Dönemi : 01.07.2016 – 31.06.2017 (12 Ay)
Başvuru Sahibi: Hayat Boyu Eğitim ve Kişisel Gelişim Derneği (HEGEM)
Ortak 1 : Giresun Belediyesi
Ortak 2 : Giresun Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği
Biliyorsunuz az emekle çok güzel şeyler olmuyor. Projeye çok emek verdik ve başarılı olduk. Yalnız başarı da sadece sizin gayretlerinizle olmuyor, destek almanız gerekiyor.
Bu projede; bir sivil toplum kuruluşu olarak biz, Giresun Belediyesi, Giresun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğü ve diğer kamu kurumları ile işbirliği yaparak bu kadar başarılı bir ürün ortaya çıkardık.
Yeri gelmişken bu süreçte emeği, desteği ve katkısı olan başta ekibim olmak üzere; Giresun Belediyesine, Giresun Esnaf ve Sanatkâr Odaları Birliği, SGK İl Müdürlüğüne, İşkur İl Müdürlüğüne, ÇSGB AB Mali Yardımlar Başkanlığına, ÇSGB Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Daire Başkanlığına, Yöntem Araştırma Şirketine, Yerel görsel ve yazılı basın mensuplarına ve hemşerilerimize içtenlikle teşekkür ederim
PROJENİN SONUÇLARI HAKKINDA BİZE BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
Bu projenin genel amacı; Sosyo ekonomik kalkınma içinde kadının katkısının güçlendirilmesi amacıyla, sorumluluğu bulunan tüm taraflarca çalışmalar yapılması ve olumsuz göstergelerin iyileştirilmesi
Giresun’da ev hizmetlerinde çalışan kadınlara yönelik kayıtlı çalışmalarını teşvik edici, çalışma koşullarını iyileştirici, sosyal güvence haklarından faydalanmalarını kolaylaştırıcı faaliyetler yapılması
Ev temizlik işçileri için;
Ev İşçisinin iş tercihinde 1. kriter; Ev sahibinin yaklaşımı ve davranışları %93
ile aldıkları ücretten (%43) bile kat kat önemli
Ev sahiplerinin 1. kriteri; %92 ile güvenilir olması.
Özetle: Ev temizlik işçileri iyi davranış, ev sahipleri ise güven istiyor!
Ev temizlik işleri kapsamında istenmeyen temel 2 konu; Yaşlı bakımı ve elde çamaşır yıkama
Ev temizlik işçilerinin %42’si aynı eve 1 ay içinde 10 günden fazla temizliğe gidiyor
Ev temizlik işçilerinin : %88’i ev temizlik işçiliği konusunda herhangi bir eğitim almamış.
Başlıca sorunu; Ödemelerin alınması değil. İş güvenliği sorunu
Her 3 ev temizlik işçisinin 2’si bu işi kurumsal bir yapı çatısı altında yapmak istiyor.
Her 2 ev temizlik işçisinden biri bir dernek çatısı altında birleşmek istiyor.
Evinde temizlik işçisi çalıştıranlardan işçi için iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yaptırmayı düşünmeme nedenleri olarak “maddi durumum uygun
değil” yanıtı %27 oranında bir gerekçe olarak gösterilmiş. Oysa ödenmesi gereken
tutar yalnızca günlük 1,19 TL! (2017)
Ev sahiplerinin %97’si çalışanlarını sigortalı olarak çalıştırmadıklarını belirtiyorlar!
Bu projede farkındalık faaliyeti olarak; 3 konferans, 1 anket saha raporu sonucu paylaşım etkinliği, 4 spot video, 2 web sitesi, Kişisel Gelişim Girişimcilik ve Ev ve Kurum Temizlik hizmetleri eğitimleri gerçekleştik.
Projelerden her şeyi hemen değiştirmesi beklenir. Proje her şeyi hemen değiştirmez ancak birileri için her şeyi değiştirebilir. Biz bu projeyle değişimi Giresunda başlattık. Bu değişim, Giresun için Ev hizmetlerinin kurumsal çatı altında güvenli ve güvenceli olarak sağlanmasıdır. Ümit ediyorum ki devletimizin yapmakta olduğu çalışmalar ve toplumumuzda artan farkındalıkla yakın gelecekte ev hizmetlerinde sosyal güvenceli çalışma oranları hızla artacaktır.
HEGEM OLARAK KAT ETTİĞİNİZ YOLLARDAN BAHSEDER MİSİNİZ? SİZİ DİĞERLERİNDEN AYIRAN ÖZELLİK NEDİR?
Derneğimizi 2003 yılında kurduk. Derneği kurmamızda bir araştırmanın iki çarpıcı sonucu etkili oldu.
1.si araştırma sonucuna göre ülkemizdeki insanların %82 geçimi için devletten bir şeyler bekliyor. 2.si Ülkemizde insanımızın % 8’i örgütlü, yani % 92 ‘si örgütlü değil.
Bunların yanında bu topluma olan borcumuzu ödeyebilmek, toplumsal yaşama değer katarak mutlu olmak için bu derneği kurduk.
İlk yıllarda toplumumuzun farkındalık düzeyine katkı sağlayacak çalışmalar; konferans, seminer, eğitim kursları, sanatsal ve kültürel faaliyetlerde bulunduk. İlimize 2006 yılında Üniversite kurulunca biz bu sefer sadece proje çalışmalarına yöneldik. Halen bu çalışmalara devam ediyoruz.
İlimiz ve Bölgemizde ilklere Öncülük ediyoruz.
Üç yıl önce yürüttüğümüz bir projede Milli Eğitim Bakanlığı için Android ve iOS mobil yazılım kurs programı hazırladık ve Türkiye’nin kullanımına sunduk.
2016 yılında ise Türkiye’de bir ilk olarak üniversitede görev yapan akademisyenler, lisede 9. sınıfta okuyan kız öğrencilerin akademik takviye kurslarında derse girdiler.
Yaşam Koçluğu eğitimi düzenledik ve bölgemizde ilk defa lise öğrencilerine yönelik yaşam koçluğu uygulaması gerçekleştirdik.
Giresun Kızlarını Kazanıyor projesinde Giresun’da üretilen bir Kamu Spotu ilk kez RTÜK’ten izin alarak Ulusal TV’lerde yayınlandı.
Giresun ilk kez topluma katkısı olan araştırma projelerinin yarıştığı Sosyal Baykuş dalında Gümüş Baykuş Ödülü’nü kazandı.
Farkındalık çalışmalarıyla bireysel ve toplumsal gelişmeye katkı sağlıyoruz.
Mali Kaynak Oluşturma; Proje kültürünü ilimiz, bölgemiz ve ülkemizde yaygınlaştıracak çalışmalar yaparak, proje temelli mali kaynakla çalışmalar yürütüyoruz. Son 3 yıl içerisinde projelerden ilimize 1 milyon Avroya yakın kaynak sağladık.
ALDIĞINIZ ÖDÜL HAKKINDA
BİLGİ VERİR MİSİNİZ?
Araştırma sektörünün tek resmi mesleki örgütü olan ve Türkiye Araştırmacılar Derneği tarafından düzenlenen yarışmanın bu yıl 6.’sı gerçekleştirildi. Araştırma sektörünün Oscar’ı ya da araştırmanın akademik yönünü de dikkate alarak araştırma sektörünün Nobel’i de denebilecek prestijli Baykuş Ödülleri’nde Yöntem Araştırma tarafından HEGEM için gerçekleştirilen “Kadın”ın Adı Yok” adlı proje topluma katkısı olan araştırma projelerinin yarıştığı Sosyal Baykuş dalında Gümüş Baykuş Ödülü’nü kazandık.
Vizyoner, Meraklı, Genç, İnovatif, Akademik, Sosyal, İnatçı, Usta ve İçgörü olmak üzere dokuz farklı kategoride toplam 130 başvurunun gerçekleştirildiği ve 41 araştırma projesinin ödül almaya hak kazandığı etkinlikte özel ödüle layık görülen isimler, “Bilgi Dostu Baykuş” özel ödülünün sahipleri oldular.
Ödül kazanan Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca uygulanan Sosyal Güvenlik Kurumu’nun operasyonel faydalanıcısı olduğu Kayıtlı İstihdamın Teşviki II Hibe Programı kapsamında Hayat Boyu Eğitim ve Kişisel Gelişim Derneği’nin (HEGEM) yürüttüğü Giresun Belediyesi ve Giresun Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği ile ortağı olduğu “Modern Köleliğe Son” adlı proje kapsamında yapılan araştırma Yöntem Araştırma tarafından gerçekleştirildi.
130’ün üzerinde araştırmanın değerlendirildiği organizasyonda topluma katkısı olan araştırma projelerinin yarıştığı Sosyal Baykuş dalında Gümüş Baykuş ödülünü kazanmak ve Giresun’a getirmekten son derece mutluyuz.
Bu süreçte; özellikle de araştırmayı yapan ve ödüle müracaat sürecini itina ile yürüten Yöntem Araştırma Şirketi yetkililerine teşekkürü borç bilirim.
Önemli olan bizim ödüle layık görülmemizden ziyade kayıtlı istihdamın öneminin duyurulması ve kamuoyunda dikkat çekmesiydi ve bu ödülle biz bu amacımıza ulaştığımızı düşünüyoruz.
BİZ SİZİN MEDYA OLARAK ÇALIŞMALARINIZI YAKINDAN TAKİP EDİYORUZ. İLK DEFA BİZİMLE PAYLAŞACAĞINIZ YENİ PROJELERİNİZ VAR MI?
Yazılım konusunda bir çalışma yapmıştık. Onun devamını yapmak istiyoruz.
Ülkemizde ve dünyada yeni gelişmelere ilişkin fırsatları ilimize getirebileceğimiz proje konuları üzerinde çalışıyoruz. Çağrılar açılınca projelerimizle ilgili kuruluşlara müracaat edeceğiz. İlimiz ve bölgemizde proje kültürünün gelişmesine katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Bunca yıl deneyimin ardından size söyleyebilirim ki insanı en çok mutlu eden şey gönüllü olarak yaptığınız çalışmalarla bir toplumsal sorunun çözümüne katkı sağlamak, ihtiyacı olan bir insanın sorununu çözmek ve onların yaşamına değer katarak elde ettiğiniz başarılardır.